Κεφάλαιο 17

Οι γείτονες των Βυζαντινών

Γύρω από τα σύνορα του Βυζαντίου κατοικούσαν πολλοί λαοί, που είτε ζούσαν εκεί από παλιότερα χρόνια, είτε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά κατά τις μετακινήσεις τους. Οι Βυζαντινοί είχαν επαφές μαζί τους και προσπαθούσαν να διατηρούν καλές σχέσεις. Οι λαοί αυτοί όμως δημιουργούσαν συχνά προβλήματα στην αυτοκρατορία: έκαναν επιδρομές, λεηλατούσαν και κατέστρεφαν τις καλλιέργειες, καταλάμβαναν τις απομακρυσμένες περιοχές της αυτοκρατορίας και αιχμαλώτιζαν τους κατοίκους της. Επίσης, έκλειναν τα στενά περάσματα σε στεριά και θάλασσα και δυσκόλευαν έτσι τον ανεφοδιασμό της πρωτεύουσας με σιτάρι, πρώτες ύλες και άλλα αγαθά.

Τέτοιοι λαοί ήταν:

Οι Σλάβοι, που κατοικούσαν αρχικά πάνω από το Δούναβη και έπειτα πιεζόμενοι από τους Αβάρους κατέβηκαν νοτιότερα στα βυζαντινά εδάφη.
Οι Άβαροι, που από τον Καύκασο προχώρησαν δυτικότερα και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή στην οποία ζούσαν οι Σλάβοι. Οι δύο λαοί μαζί επιτέθηκαν στις βόρειες επαρχίες του Βυζαντίου.
Οι Βούλγαροι, λαός ασιατικής καταγωγής, που έφτασε στην Ευρώπη και εγκαταστάθηκε βορειοανατολικά του Εύξεινου Πόντου. Έπειτα προχωρώντας πέρασε το Δούναβη και λεηλατώντας τις βόρειες βυζαντινές επαρχίες εγκαταστάθηκε, με την άδεια των Βυζαντινών, στην περιοχή μεταξύ Δούναβη, οροσειράς του Αίμου και Εύξεινου Πόντου.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούσαν οι Άραβες, που στην αρχή ήταν χωρισμένοι σε πολλές ομάδες και φυλές, αλλά χάρη στο Μωάμεθ ο οποίος δημιούργησε γι αυτούς μια νέα θρησκεία, τον ισλαμισμό, ενώθηκαν σε ένα έθνος. Αργότερα κι αυτός ο λαός θα απειλούσε το Βυζάντιο.

Όλοι αυτοί οι λαοί γνώριζαν την Κωνσταντινούπολη, θαύμαζαν τον πλούτο της και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της και ονειρεύονταν να την κατακτήσουν κάποτε. Την περίοδο μάλιστα μεταξύ 7ου και 11ου αιώνα παραβίαζαν συχνά τα σύνορα της αυτοκρατορίας, έφταναν με στρατό και στόλο έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και την πολιορκούσαν από στεριά και θάλασσα. Οι Βυζαντινοί όμως οχύρωναν την Πόλη και με πολεμικά, οικονομικά και διπλωματικά μέσα κατάφερναν να τους αντιμετωπίζουν με επιτυχία.

I'm a title. Click here to edit me

Σχεδιάγραμμα

ΑΣΚΗΣΗ

1. Διάλεξε τη σωστή απάντηση:

Α. Οι Βυζαντινοί προσπαθούσαν:

α. Να μην επικοινωνούν με τους γειτονικούς λαούς

β. Να εξοντώσουν τους γειτονικούς λαούς

γ. Να κάνουν επιθετικούς πολέμους με τους γειτονικούς λαούς

δ. Να διατηρούν καλές σχέσεις με τους γειτονικούς λαούς

Β. Το Βυζάντιο αντιμετώπιζε την επιθετικότητα των γειτονικών λαών:

α. Με πόλεμο

β. Με τη διπλωματία

γ. Με οικονομικά μέσα

δ. Με όλους τους παραπάνω τρόπους

Πηγή: εγκύκλιος παιδεία (http://egpaid.blogspot.com/2008/12/blog-post_17.html)

Κεφάλαιο 18:

Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου

Ο Ηράκλειος βρίσκεται αντιμέτωπος

με τα οικονομικά προβλήματα

της αυτοκρατορίας και την απειλή

των Αβάρων και των Περσών.

Όταν έγινε αυτοκράτορας ο

Ηράκλειος (610μ.Χ.)το κράτος

βρισκόταν σε πολύ άσχημη

κατάσταση:

Η οικονομία είχε παραλύσει,ο στρατός και ο στόλος είχαν αποδιοργανωθεί.
Άβαροι και Πέρσες παραβίαζαν τα σύνορα του Βυζαντίου, κάνοντας επιδρομές στα εδάφη του. Ο Ηράκλειος προσπάθησε να συνάψει ειρήνη με έναν από τους δυο επιδρομείς. Όμως οι Πέρσες αρνούνταν και οι Άβαροι ζητούσαν ανταλλάγματα.

Ο Ηράκλειος, σε συνεννόηση με τον Πατριάρχη Σέργιο, πήρε χρήματα και πολύτιμα σκεύη από την εκκλησία και έκοψε νομίσματα.

Στη συνέχεια:

Οργάνωσε το στρατό και το στόλο και επισκεύασε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Συγκέντρωσε εφόδια για τους κατοίκους της Πόλης.
Μοίρασε γη στους στρατιώτες για την καλύτερη άμυνα των συνόρων και τους υποχρέωσε να την καλλιεργούν και να την υπερασπίζονται.
Έκλεισε ειρήνη με τους Αβάρους και τον αρχηγό τους Χάγανο δίνοντάς τους τα χρήματα που ζητούσαν.

Τώρα μπορούσε ανενόχλητος να αντιμετωπίσει τους Πέρσες.

Ο Ηράκλειος εκστρατεύει εναντίον των Περσών και τους νικά.

Οι Πέρσες με βασιλιά τον Χοσρόη κατέλαβαν τα Ιεροσόλυμα,αιχμαλώτισαν τον Πατριάρχη και πήραν τον Τίμιο Σταυρό. Ο Ηράκλειος εκστράτευσε ο ίδιος εναντίον των Περσών δύο φορές προχωρώντας στην Περσία. Την πρώτη φορά οι Πέρσες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν στη Μικρά Ασία και να επιστρέψουν στην Περσία. Ο βασιλιάς των Περσών, για να αντιμετωπίσει τον Ηράκλειο,συμμάχησε με τους Αβάρους.

Άβαροι και Πέρσες πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη (626Μ.Χ.),τη στιγμή που ο Ηράκλειος βρισκόταν στην Περσία και δεν προλάβαινε να επιστρέψει.

Ο λαός της Κωνσταντινούπολης απέκρουσε τις επιθέσεις των Αβάρων και των Περσών.

Στην Κωνσταντινούπολη ο Πατριάρχης Σέργιος και ο μάγιστρος (πρωθυπουργός) Βώνος οργάνωσαν την άμυνα της Πόλης. Οι κάτοικοι αγωνίστηκαν ηρωικά. Οι Άβαροι όμως αρνήθηκαν και παρήγγειλαν στους άρχοντες της Πόλης: "Παραδώστε μας την πόλη, γιατί δεν έχετε καμιά ελπίδα να σωθείτε, εκτός αν γίνετε ψάρια και διαφύγετε κολυμπώντας ή πουλιά και πετάξετε στον ουρανό". Η προκλητική αυτή απάντηση, αντί να φοβίσει, εξόργισε τους Βυζαντινούς. Χωρίς δισταγμό και με κάθε μέσο υπερασπίστηκαν την πόλη τους. Πολεμώντας γενναία απέκρουσαν τις επιθέσεις στη στεριά και βύθισαν με τους δρόμωνές τους τα μονόξυλα των Αβάρων στη θάλασσα. Οι Πέρσες, βλέποντας αυτή την εξέλιξη, έλυσαν την πολιορκία και αναχώρησαν γρήγορα για τη χώρα τους. Απέκρουσαν τις επιθέσεις στη στεριά και βύθισαν τα πλοία των Αβάρων. Οι Πέρσες έλυσαν την πολιορκία και έφυγαν,όπως και οι Άβαροι.

Η Θριαμβευτική νίκη αποδόθηκε στη "Θεοτόκο στρατηγό". Ο Πατριάρχης και ο λαός ευχαρίστησαν την Παναγία, ψάλλοντας όλη τη νύχτα όρθιοι τον Ακάθιστο Ύμνο.

Ο Ηράκλειος γυρίζει θριαμβευτής στην Κωνσταντινούπολη.

Μετά την είδηση της νίκης των Βυζαντινών, ο Ηράκλειος νίκησε τους Πέρσες και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης μαζί τους. Ο αυτοκράτορας επέστρεψε θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα με τον Τίμιο Σταυρό. Η αυτοκρατορία κατάφερε να ξανακερδίσει τις ανατολικές επαρχίες.

Οι Βυζαντινοί Δρόμωνες

Οι δρόμωνες ήταν τα κύρια πολεμικά πλοία των Βυζαντινών. Ο δρόμωνας είχε μήκος40-60μ.και πλάτος 7-10μ.. Διέθετε 50 κουπιά σε κάθε πλευρά, δηλαδή 100 κουπιά συνολικά και τρεις ιστούς με τετράγωνα και τριγωνικά πανιά. Όταν οι Βυζαντινοί εφηύραν το υγρό πυρ, πρόσθεσαν στην πλώρη ειδικούς σωλήνες από τους οποίους εκτόξευαν το υγρό πυρ.

TΣχεδιάγραμμαDouble click me.

Διαβάστε το κείμενο και απαντήστε στην ερώτηση:

"Τη Δευτέρα, 5 Απριλίου 622μ.Χ., αφού την προηγούμενη κοινώνησε δημόσια, ο Ηράκλειος ντυμένος με ενδυμασία απλού στρατιώτη προσευχήθηκε στην Αγία Σοφία. Έπειτα ο αυτοκράτορας ύψωσε στα χέρια του την εικόνα του Σωτήρα και κατέβηκε στην παραλία. Αφού αποχαιρέτησε την οικογένεια και τους φίλους του, επιβιβάστηκε στα πλοία που θα τον μετέφεραν στην ασιατική παραλία από όπου θα ξεκινούσε την εκστρατεία".

Τι δείχνουν οι ενέργειες αυτές του αυτοκράτορα λίγο πριν ξεκινήσει την εκστρατεία εναντίον των Περσών;Title. Double click me.

Title. DoΚεφάλαιο 19:Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες

Οι πόλεμοι μεταξύ Βυζαντινών και Περσών, που κράτησαν πολλά χρόνια, εξάντλησαν στρατιωτικά και οικονομικά τους δυο λαούς και τους βρήκαν αδύναμους να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Αράβων.

'Ετσι εκείνοι κατέκτησαν πολλές περσικές και βυζαντινές περιοχές. Έκαναν πρωτεύουσά τους τη Δαμασκό της Συρίας κι έγιναν διαρκής κίνδυνος για το Βυζάντιο.

Ακόμη με το στόλο τους κατέλαβαν την Κύπρο, τη Ρόδο, τα νησιά του Αιγαίου και έφτασαν να πολιορκήσουν την Κωνσταντινούπολη δυο φορές.

Έτσι η Κωνσταντινούπολη που ήταν ο μόνιμος σκοπός τους βρέθηκε δυο φορές ζωσμένη από στεριά και θάλασσα.

Βυζαντινοί νικούν Άραβες σε μικρογραφία χειρογράφου, 12ος-13ος αιώνας

Οι Βυζαντινοί με αυτοκράτορα τον Λέων Γ' τον Ίσαυρο αντιστάθηκαν γενναία και χάρη στο μυστικό τους όπλο, το"υγρό πυρ", τους νίκησαν και τους έδιωξαν.

Λέων Γ' Ίσαυρος

Παράσταση από χειρόγραφο που απεικονίζει πυρπόληση εχθρικούπλοίου με το υγρό πυρ

Τότε οι Άραβες δεν απογοητεύκηκαν, στράφηκαν δυτικά και κατέλαβαν την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα και την Ισπανία και από τα Πυρηναία προσπάθησαν να περάσουν στην Ευρώπη μέσω των δρόμων της δύσης, αλλά και πάλι δεν τα κατάφεραν, γιατί τους νίκησαν στο Πουατιέ της Γαλλίας οι ενωμένοι Φράγκοι με αρχηγό τον Κάρολο Μαρτέλο (732μ.Χ.). Έτσι οι δρόμοι των Αράβων προς την Ευρώπη έκλεισαν οριστικά.

Κάρολος Μαρτέλος

Title. Double click me.

Μαθαίνω το μάθημα μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις.

Δυο μαθητές της Ε΄Δημοτικού, ο Πέτρος και η Ελπίδα, συζητούν σχετικά με τον κίνδυνο που είχαν να αντιμετωπίσουν οι Βυζαντινοί.

Κάποια στιγμή φαίνεται πως η Ευρώπη κινδύνευσε να καταληφθεί από τους Άραβες τόσο από την Ανατολή όσο και από τη Δύση. Πώς ξεκίνησαν όλα;

Οι Άραβες ζούσαν στην άγονη χερσόνησο της Αραβίας, αλλά βρήκαν την ευκαιρία να επεκταθούν, γιατί οι Πέρσες και οι Βυζαντινοί είχαν εξαντληθεί από τους συνεχείς πολέμους μεταξύ τους.'Ετσι,οι Άραβες κατάφεραν να αποσπάσουν και από τους δυο πολλές περιοχές. Έκαναν πρωτεύουσα τους τη Δαμασκό της Συρίας και έγιναν διαρκής κίνδυνος για το Βυζάντιο.

Και με ποιο τρόπο δηλαδή το Βυζάντιο κινδύνευε από τους Άραβες;

Οι Άραβες είχαν φτιάξει ένα δυνατό στόλο, χάρη στον οποίο κατέλαβαν πρώτα την Κύπρο, τη Ρόδο και άλλα νησιά του Αιγαίου. Στη συνέχεια πολιόρκησαν δυο φορές την Κωνσταντινούπολη, καθώς είχαν ισχυρή επιθυμία να την κατακτήσουν. Έτσι οι Βυζαντινοί βρίσκονταν σε μόνιμο κίνδυνο. Στο τέλος όμως κατάφεραν να νικήσουν.

Ναι, το γνωρίζω.Είχαν μάλιστα και κάποιο μυστικό όπλο που ακόμα και σήμερα δε ξέρουμε πως κατασκευαζόταν!

Αυτό που λες είναι σωστό. Αυτοκράτορας τότε ήταν ο Λέων ο Γ' ο Ίσαυρος (717-740μ.Χ.) που μαζί με τους άλλους Βυζαντινούς αντιστάθηκε γενναία. Υπήρχε πράγματι, ένα φοβερό όπλο, το υγρό πυρ ή ελληνικό πυρ, όπως λεγόταν αλλιώς. Αποτελούσε εφεύρεση του Σύρου μηχανικού Καλλίνικου και ήταν ένα εύφλεκτο μείγμα, που το εκσφενδόνιζαν με μακριούς σωλήνες ή το πετούσαν με βαλλίστρες στα πλοία των Αράβων και αυτά άρπαζαν αμέσως φωτιά.'Ετσι, κάηκε μεγάλο μέρος του στόλου τους και οι Άραβες έλυσαν την πολιορκία και έφυγαν νικημένοι.

Αφού όμως δεν τα κατάφεραν από την Ανατολή, προσπάθησαν να περάσουν στην Ευρώπη από τη Δύση. Αλλά οι Δυτικοί αποδείχτηκαν σκληρός αντίπαλος. Έτσι δεν είναι;

Ναι, βέβαια. Οι Άραβες, όταν αποκρούστηκαν από τους Βυζαντινούς, άλλαξαν πορεία. Κατέλαβαν την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα και στις αρχές του 8ου αιώνα πέρασαν στην Ισπανία χωρίς να βρουν ισχυρή αντίσταση. Έπειτα οργανώθηκαν πιο καλά και αφου διάβηκαν τα Πυρηναία, προσπάθησαν να περάσουν στην Ευρώπη. Οι συνασπισμένοι όμως Φράγκοι, με αρχηγό τον Κάρολο Μαρτέλο, τους νίκησαν στο Πουατιέ της Γαλλίας και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην Ισπανία. Ύστερα λοιπόν από αυτές τις δυο ήττες, πρώτα στην Κωνσταντινούπολη και μετά στο Πουατιέ, οι Άραβες απέτυχαν οριστικά να περάσουν στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά μια μεγάλη ομάδα Αράβων, οι Σαρακηνοί κυιάρχησαν για 150 χρόνια στη Μεσόγειο ως πειρατές, μέχρι που ο Νικηφόρος Φωκάς τούς νίκησε και απάλλαξε τη Μεσόγειο από την πειρατεία.

Λένε πως ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος είναι ο Μιλτιάδης του Βυζαντίου. Ο μαθητής Κώστας Τζ. παρουσιάζει τις σύο φυσιογνωμίες. Η σύγκριση δική σας...

Κεφάλαιο 20

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

Τα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας εκτείνονταν σε μήκος χιλιάδων χιλιομέτρων, για αυτό η φρούρησή τους ήταν αρκετά δύσκολη. Τα ανατολικά σύνορα δοκιμάζονταν περισσότερο από τις επιδρομές των λαών της Ανατολής που μετακινούνταν προς τη Δύση. Εκτείνονταν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο μέχρι τη Συρία, τη Μεσοποταμία και τον Περσικό κόλπο.

Κατά τον 7ο και 8ο αιώνα μ.Χ. που άρχισαν οι αραβικές επιδρομές, αναπτύχθηκε ένας ιδιαίτερος τρόπος φύλαξης των συνόρων, που είχε τις ρίζες του στους συνοριακούς φρουρούς της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες ανέθεσαν τη φύλαξη των ανατολικών συνόρων στους Ακρίτες. Οι Ακρίτες, οι φρουροί των άκρων, ήταν εγκατεστημένοι με τις οικογένειές τους στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας. Το κράτος τούς έδινε γη, τα στρατιωτόπια, για να την καλλιεργούν, και τους εξόπλιζε, για να υπερασπίζονται τα σύνορα. Τους έδινε ακόμα μισθό και τους απάλλασσε από τους φόρους. Από την πλευρά τους εκείνοι πρόσφεραν μεγάλες υπηρεσίες στο βυζαντινό κράτος. Ήταν οι γενναίοι 'βιγλάτορές' του, παρακολουθούσαν κάθε κίνηση του εχθρού και με τις έγκαιρες ειδοποιήσεις τους οι στρατηγοί προλάβαιναν τις εχθρικές επιθέσεις. ακόμα, φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων και εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τις περιοχές εκείνες.

Οι Ακρίτες ήταν αγαπητοί στο λαό. Ο λαός θαύμαζε την ανδρεία τους και τραγουδούσε τα ακριτικά τραγούδια για να υμνήσει τα κατορθώματά τους. Ο πιο ξακουστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής του οποίου τα κατορθώματά του ύμνησε το έπος 'Βασίλειος Διγενής Ακρίτας'.

Το έπος 'Βασίλειος Διγενής Ακρίτας'

Το έργο ξεκινά με την αφήγηση της ιστορίας των γονέων του Διγενή: πατέρας του ήταν ο εμίρης της Συρίας Μουσούρ, ο οποίος σε μια επιδρομή σε βυζαντινά εδάφη άρπαξε την μοναχοκόρη ενός βυζαντινού στρατηγού. Τα πέντε αδέρφια της κοπέλας συνάντησαν τον εμίρη για να ζητήσουν πίσω την αδερφή τους και, επειδή εκείνος αρνήθηκε να την δώσει, ο μικρότερος από αυτούς μονομάχησε μαζί του και τον νίκησε. Ο εμίρης όμως αρνήθηκε να επιστρέψει την κοπέλα. Την παντρεύτηκε, βαφτίστηκε χριστιανός και εγκαταστάθηκε στο βυζαντινό έδαφος· όταν η μητέρα του τον κάλεσε οργισμένη να επιστρέψει στην πατρίδα του εκείνος την επισκέφτηκε και έπεισε εκείνη και την οικογένειά του να ασπασθούν τον χριστιανισμό. Ένα χρόνο μετά τον γάμο γεννήθηκε ο γιος του ζευγαριού, Βασίλειος.
Ο Βασίλειος είχε δείξει από τα παιδικά του χρόνια τις εξαιρετικές ικανότητες και επιδόσεις του σε ασχολίες όπως το κυνήγι: σε ηλικία 12 ετών έπνιξε δύο αρκούδες και σκότωσε ένα λιοντάρι. Όταν ερωτεύτηκε την κόρη ενός στρατηγού, την έκλεψε με τη θέλησή της, επειδή οι γονείς της δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους, και ο πατέρας της κοπέλας επέτρεψε τον γάμο μόνο αφού ο Διγενής σκότωσε τους πολεμιστές που έστειλε ο στρατηγός για να τον κυνηγήσουν.

Η συνέχεια του κειμένου αφηγείται τα κατορθώματα του Διγενή που τον έκαναν διάσημο και για τα οποία του απένειμε τιμές ο βυζαντινός αυτοκράτορας. Το μεγαλύτερο τμήμα καταλαμβάνεται από την αφήγηση -σε πρώτο πρόσωπο- των μαχών του Διγενή απέναντι σε έναν δράκο και ένα λιοντάρι που απειλούσε την γυναίκα του και εναντίον των απελατών και της αμαζόνας Μαξιμώς που ήθελαν να την κλέψουν.

Πηγή: http://egpaid.blogspot.com/2011/01/blog-post_10.html

TitΆσκηση

Πηγή: http://history-gymelliniko.blogspot.gr/2013_12_01_archive.html'm a paragraph.

Κεφάλαιο 21

Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Σλάβους

Από τον 4ο ως τον 7ο αιώνα οι σχέσεις Βυζαντινών και Σλάβων δεν ήταν καλές, γιατί οι Σλάβοι έκαναν συχνές επιθέσεις κατά των βυζαντινών περιοχών. Από τις αρχές του 8ου αιώνα βελτιώθηκαν. Οι Σλάβοι που εγκαταστάθηκαν στη νότια Βαλκανική ενσωματώθηκαν στουςβυζαντινούς πληθυσμούς και στον τρόπο ζωής τους. Γλώρισαν τη χριστιανική θρησκεία και πολλοί βαπτίστηκαν χριστιανοί. Οι Βυζαντινοί συχνά παραχωρούσαν σε αυτούς γη γι καλλιέργεια, τους έπαιρναν ως μισθοφόρους στο στρατό και τους χρησιμοποιούσαν ως τεχν΄τες στα δημόσια έργα. Δεν έγινε όμως το ίδιο και με τους Σλάβους που εγκαταστάθηκαν στη βόρεια Βαλκανική. Αυτοί συνεργάστηκαν μεταξύ τους και οργάνωσαν δικά τους κράτη με διοικητικό σύστημα επηρεασμένο από το βυζαντινό. Επικοινωνούσαν με το Βυζάντιο και για μεγάλες περιόδους είχαν καλές σχέσεις.

Το 862 μ.Χ. ο Σλάβος ηγεμόνας της Μοραβίας, ο Ρατισλάβος, έστειλε πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' (842-867 μ.Χ) να στείλει ιεραποστόλους για να διδάξουν στο λαό του τη χριστιανική πίστη. Ο αυτοκράτορας δέχτηκε την πρόσκληση κι ο πατριάρχης Φώτιος ανέθεσε το έργο αυτό σε δύο αδελφούς από τη Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και το Μεθόδιο. Τα δύο αυτά αδέλφια ήταν από σεβαστή οικογένεια της Θεσσαλονίκης και σπούδασαν στην περίφημη σχολή της Μαγναύρας στην Κωνσταντινούπολη κοντά σε φημισμένους δασκάλους. Γνώρισαν τη σλαβική γλώσσα κι έγιναν μοναχοί. Οι δύο αυτοί ιεαροπόστολοι πήγαν με επιλεγμένους συνεργάτες στη Μοραβία και εγκαταστάθηκαν εκεί για τρία χρόνια.

Εκτός όμως από την αποστολή τους να εκχριστιανίσουν το σλαβικό λαό, ανέλαβαν και την ευθύνη ενός μεγαλύτερου και γενικότερου έργου. Συγκεκριμένα:

Εκπάιδευσαν μαθητές και ιερείς.
Οργάνωσαν τη λειτουργία της εκκλησίας.
Κήρυξαν το χριστιανικό λόγο.
Επειδή η σλαβική γλώσσα δεν είχε το δικό της αλφάβητο, επινόησαν το σλαβικό αλφάβητο με βάση το ελληνικό.
Έτσι μετέφρασαν τα ιερά κείμενα σε απλό και κατανοητό λόγο και έθεσαν τις βάσεις της γραπτής σλαβικής γλώσσας.

Το σλαβικό αλφάβητο

Το έργο τους χαρακτηρίζεται μεγάλο και σημαντικότατο γιατί:

Εκχριστιάνισαν τους Σλάβους και οργάνωσαν την εκκλησία τους.
Συνέβαλαν στην ανάπτυξη των φιλικών δεσμών ανάμεσα στους σλαβικούς λαούς και το Βυζάντιο, σχέσεις τόσο βαθιές που διατηρούνται και στις μέρες μας.

Η σημασία του έργου των δύο ιεραποστόλων ήταν μεγάλη. Η Βυζαντινή εκκλησία κατάφερε αυτό που δεν είχε μπορέσει η Βυζαντινή διοίκηση: να εξασφαλίσει καλές σχέσεις με τους Σλάβους του Βορρά και να τους εντάξει στη σφαίρα της πολιτιστικής επιρροής του Βυζαντίου. Το έργο των δύο ιεραποστόλων μάλιστα ήταν ακόμα δυσκολότερο αφού αυτήν την εποχή οι Φράγκοι επεδίωκαν να εντάξουν τους Σλάβους στη δική τους πολιτιστική σφαίρα. Με το κυριλλικό αλφάβητο και την ίδρυση της σλαβικής χριστιανικής εκκλησίας ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος κατάφεραν ότι δεν είχαν πετύχει τα όπλα, το χρήμα και η διπλωματία.

Σχεδιάγραμμα

Μνημείο των δύο ιεραποστόλων στην πλατεία Slavyanskaya στη Μόσχα

Σχεδιάγραμμα με το λογισμικό Popplet από τους μαθητές του Ε΄3 Γιώργος-Στέλιος

Κεφάλαιο 22:Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους.

Οι Βούλγαροι εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια

και άρχισαν να ενοχλούν το Βυζάντιο.

Οι Βούλγαροι ήταν λαός ασιατικής καταγωγής από την περιοχή του Βόλγα ποταμού.Τον 7οαιώναμ.Χ.εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μεταξύ του Δούναβη και της οροσειράς του Αίμου.Γρήγορα άρχισαν να κάνουν επιδρομές στα εδάφη του Βυζαντίου.

Στις αρχές του 9ου αιώνα οι Βούλγαροι με αρχηγό τον Κρούμο,έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη.Οι Βυζαντινοί κατάφεραν έπειτα από σκληρές μάχες να τους αποκρούσουν σε μια από αυτές τις μάχες σκοτώθηκε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Α'(802-81μ.Χ.)

Στα μέσα του 9ου αιώνα ο βασιλιάς των Βουλγάρων Βόγορης βαφτίστηκε χριστιανός και πήρε το όνομα Μιχαήλ.Το παράδειγμα του ακολούθησαν χιλιάδες Βούλγαροι.Την ίδια περίοδο οι Βούλγαροι πήραν το κυριλλικό αλφάβητο από τους Σλάβους και ήρθαν σε επαφή με το βυζαντινό πολιτισμό.

Οι Βούλγαροι απασχόλησαν με τις επιδρομές τους το Βυζάντιο,ώσπου τους νίκησε ο Βασίλειος ο Β' ο Βουλγαροκτόνος.

Στις αρχές του 10 αου αιώνα οι Βούλγαροι άρχισαν πάλι τις επιδρομές και έφτασαν έως την Πελοπόννησο,με αρχηγό τον Σαμουήλ.

Σε όλη τη διάρκεια του 10 ου αιώνα οι Βούλγαροι απασχόλησαν τη βυζαντινή αυτοκρατορία.Ο αυτοκράτοραας Νικηφόρος Φωκάς και Ιωάννης Τσιμισκής κέρδισαν μάχες κατά των Βουλγάρων .Όταν έγινε αυτοκράτορας ο Βασίλειος Β',πολέμησε τους Βούλγαρους συστηματικά και κατάφερε έπειτα από πολλές νίκες να διαλύσει το κράτος τους.Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στο Κλειδί το 1014,όπου οι Βούλγαροι έπαθαν ολοκληρωτική καταστροφή.Ο Βασίλειος ο Β' πήρε τον τίτλο "Βουλγαροκτόνος" γιατί κατάφερε να υποτάξει τους Βούλγαρους.

Η καταγωγή των Ρώσων

και οι πρώτες μετακινήσεις τους.

Οι Ρώσοι κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία και εγκαταστάθηκαν στην ανατολική Ευρώπη στην περιοχή του σημερινού Κιέβου της Ουκρανίας.Στα μέσα του 9ου αιώνα (860μ.Χ.) έκαναν επιδρομές με το στόλο τους στην Κωνσταντινούπολη .Οι Βυζαντινοί τούς απώθησαν και συνεργάστηκαν με αυτούς εναντίον των Βουλγάρων.

Οι Ρώσοι εκχριστιανίστηκαν και

ανέπτυξαν φιλικές σχέσεις με το Βυζάντιο.

Στα τέλη του 10ου αιώνα οι Ρώσοι γνώρισαν το χριστιανισμό από βυζαντινούς ιεραπόστολους.Ο ηγεμόνας του Κιέβου Βλαδίμηρος βαπτίστηκε χριστιανός και παντρεύτηκε τη Βυζαντινή πριγκίπισσα Άννα,αδερφή του αυτοκράτορα Βασίλειου Β'.Έτσι οι Ρώσοι γνώρισαν το Βυζαντινό πολιτισμό και αναπτύχθηκαν μεταξύ των δύο λαών θρησκευτικοί και πολιτικοί δεσμοί,που δατηρήθηκαν για πολλούς αιώνες.

Σχεδιάγραμμα με το Popplet από την Ασπασία

Κάνε κλικ στο χεράκι

να δεις κι άλλο σχεδιάγραμμα.

Σχεδιάγραμμα για τους Ρώσους από το μαθητή Άγγελο Κ. με το popplet

Πάτησέ με

Σχεδιάγραμμα για τους Βούλγαρους με το popplet. Κάνε κλικ στο διπλανό κουμπί.

Κι άλλα σχεδιαγράμματα του μαθήματος από το Ε2

Παρουσίαση popplet απότους μαθητές του Ε΄3 Γιώργο-Στέλιο κάνε κλικ στην εικόνα.